Znaczenie społecznej odpowiedzialności biznesu w małych hotelach i restauracjach.

Społeczna odpowiedzialność biznesu (skrót ang. CSR – Corporate Social Responsibility) oznacza osiąganie sukcesu w biznesie w sposób zgodny z wartościami etycznymi i z poszanowaniem ludzi, społeczności i środowiska naturalnego. Nie ma jednej powszechnie przyjętej definicji terminu CSR, ale większość z nich mówi o prowadzeniu działalności gospodarczej w taki sposób, aby miała ona pozytywny wpływ na ludzi i otoczenie biznesu. Komisja Europejska UE definiuje ten termin następująco: „Społeczna odpowiedzialność biznesu to podstawowa koncepcja, która ma pomóc firmom uwzględniać kwestie społeczne i ekologiczne w działaniach biznesowych oraz w relacjach z zainteresowanymi stronami.”

Społeczeństwo i przedsiębiorcy zależą od siebie wzajemnie: firmy tworzą miejsca pracy, produkty i płacą podatki, a społeczeństwo daje pracowników, konsumentów i infrastrukturę. Nie mogą istnieć bez siebie, a zatem słuszną drogą wydaje się działanie na rzecz wzajemnych korzyści.

Co ciekawe, różne źródła statystyczne wskazują, że firmy mocno zorientowane na etykę w biznesie lepiej radzą sobie finansowo niż pozostałe. Dla kilku marek z sektora turystyki i hotelarstwa, które realizują politykę CSR, wykazano silną pozytywną korelację pomiędzy CSR a rentownością.

Poza korzystnym wpływem ekonomicznym, jaki przestrzeganie zasad CSR wydaje się mieć na te organizacje, kwestia, czy firma działa odpowiedzialnie etycznie, czy nie jest coraz bardziej istotna dla potencjalnych pracowników. W celu przyciągnięcia najlepszych kandydatów ważne może okazać się przestrzeganie dobrych praktyk z zakresu CSR w firmie, ponieważ ludzie wolą pracować w organizacjach, które dbają nie tylko o siebie, ale również o swoich pracowników, klientów i środowisko.

Także klienci coraz bardziej interesują się tym, w jaki sposób firmy zarabiają i oczekują, że wezmą one odpowiedzialność za wpływ, jaki wywierają na społecznościach w zakresie społecznym, etycznym i środowiskowym. Wybiorą raczej hotele i restauracje, które podejmują konkretne działania w tym zakresie i informują o tym swoich obecnych i potencjalnych klientów.

Kwestie CSR związane ze środowiskiem dotyczą z jednej strony “Eko-turystyki” nastawionej na ochronę zasobów przyrodniczych i naturalnych oraz “socjo-turystyki”, która koncentruje się na lokalnej kulturze. Celem jednej i drugiej jest zmniejszenie negatywnego wpływu turystyki, poprzez uczynienie jej mniej inwazyjną oraz poszanowanie miejscowej ludności, kultury i środowiska. Odpowiedzialna gospodarka zasobami nie tylko pomaga zmniejszyć wpływ firm na środowisko, ale często prowadzi do znacznego zmniejszenia kosztów operacyjnych, np. poprzez zmniejszenie ilości odpadów i działania ochronne.

Problemy społeczne, jakie wywołuje turystyka, takie jak utrata tradycyjnych gałęzi gospodarki, komercjalizacja sztuki i rzemiosła, wypieranie miejscowej ludności, itp., mogą sprawić, że destynacje turystyczne stają się mniej atrakcyjne dla turystów. Aby turystyka była zrównoważoną i dochodową działalnością, nie można ignorować jej negatywnego oddziaływania na społeczeństwo. Problemy społeczne i środowiskowe, jakie powstają na skutek działania firm mogą być przez nie rozwiązane, ale wymaga to zaangażowania się w CSR. Jak napisał Doherty w 2007:

“Zrównoważoność dotyczy nie tylko środowiska, ale wiąże się również z umiejętnością dobrego bieżącego działania firmy bez umniejszania jej zdolności do skutecznego funkcjonowania w przyszłości.”

Tło i cel opracowania podręcznika

Podręcznik ten powstał w ramach realizacji projektu współfinansowanego z Programu Uczenie się przez Całe Życie (Lifelong Learning Programme; www.responsalliance.eu), którego głównym celem było podniesienie kwalifikacji menedżerów małych i średnich firm w sektorze HORECA, w większości prowadzonych jako przedsiębiorstwa rodzinne. Wpiera on proces uczenia się przez całe życie, który można łatwo włączyć w codzienne obowiązki, tzn. ułatwia nieformalne oraz bieżące uczenie się w trakcie pracy, kiedykolwiek zachodzi taka potrzeba.

Tematy poruszane w podręczniku wiążą się z CSR, która coraz częściej jest czynnikiem decydującym o sukcesie w sektorze HORECA. Społeczna odpowiedzialność biznesu oznacza odpowiedzialne prowadzenie działalności gospodarczej w stosunku do własnych produktów i usług (rynek), aspektów ekologicznych (środowisko), stosunków z własnymi pracownikami (miejsce pracy) i zewnętrznych zainteresowanych podmiotów.

Celem podręcznika jest wyposażenie menedżerów/wiodącej kadry w sektorze HORECA w umiejętności dostarczania wysokiej jakości produktów i usług, a jednocześnie …
– Zrównoważonego zarządzania i rozwijania zasobów ludzkich;
– Włączenia standardów socjalnych do strategii biznesowej firmy;
– Strategicznego planowania, organizowania i zarządzania wykorzystywaniem zasobów w sposób przyjazny dla środowiska;
– Systematycznego zmniejszania wpływu na środowisko/śladu ekologicznego firmy;
– Zachowania i promowania lokalnego dziedzictwa kulturowego;
…oraz, co nie mniej istotne, zwiększenia konkurencyjności firmy w sektorze HORECA.

Osiągnięcie formalnych kwalifikacji w zakresie zarządzania hotelem lub restauracją i/lub zdobycie porównywalnej wiedzy i umiejętności dzięki doświadczeniu zawodowemu na stanowisku kierowniczym to pomocne warunki wstępne dla pełnego wykorzystania informacji i treści edukacyjnych zawartych w podręczniku. Ponadto, należy być prawdziwie zainteresowanym wdrażaniem zasad CSR do relacji z pracownikami, partnerami biznesowymi oraz społecznością lokalną, a także zachowaniem środowiska, na które wpływa działalność firmy.

Jak korzystać z podręcznika

Podręcznik ma być wsparciem w codziennej działalności. Odpowiada na kluczowe pytania dotyczące CSR, jakie mogły się u Państwa pojawić w czasie pracy. A zatem nie jest przeznaczony do jednorazowego przeczytania od początku do końca. Jest napisany jako seria pytań i odpowiedzi, a każdy rozdział stanowi odrębną całość. Można w nim znaleźć konkretne informacje, jakie są Państwu potrzebne w danym momencie.

Całość składa się z czterech modułów, podzielonych na mniejsze części (pytania). Części te zawierają informacje teoretyczne i przykłady praktyczne. Poza tym, każdy moduł kończy się analizą przypadków małych hoteli i restauracji, które ilustrują dobre praktyki wdrażania polityki CSR nawiązujące do tematu danego modułu.

Cztery moduły poświęcone są następującym tematom:

1) Moduł 1: Odpowiedzialne zarządzanie:

W module tym dowiedzą sie Państwo o
• odpowiedzialnym zarządzaniu i jego częściach składowych;
• głównych przepisach i ustawach dot. pracy/ochrony środowiska;
• dostępnych instrumentach szkoleniowych/tendencjach edukacyjnych w branży;
• sposobach określania luk w wykształceniu/potrzeb szkoleniowych;
• sposobach wprowadzania i podnoszenia świadomości w zakresie odpowiedzialnego zarządzania;
• sposobach radzenia sobie z trudnymi zadaniami i problemami w zakresie odpowiedzialnego zarządzania;
• sposobach tworzenia bezpiecznych produktów turystycznych;
• wdrażaniu zasady równości wszystkich pracowników.

2) Moduł 2: Rynek

W module tym dowiedzą sie Państwo o
• sposobach tworzenia odpowiedzialnego łańcucha dostaw;
• negocjowaniu z dostawcami;
• sposobach podnoszenia jakości usług;
• sposobach wdrażania usług zorientowanych na rynek;
• sposobach oceny zadowolenia klienta;
• potrzebie posiadana wewnętrznego kodeksu postępowania;
• sposobach tworzenia wewnętrznego kodeksu postępowania;
• przepisach i ustawach dotyczących rynku;
• sposobach wdrażania polityki uczciwych cen.

3) Moduł 3: Środowisko

W module tym dowiedzą sie Państwo o
• korzyściach dla środowiska wynikających ze zrównoważonego działania;
• przepisach i ustawach o ochronie środowiska;
• sposobach zmniejszenia kosztów zużycia energii i wody;
• sposobach zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza i recyklingu odpadów;
• sposobach minimalizacji wpływu procesów biznesowych na środowisko;
• sposobach podniesienia świadomości potrzeby ochrony środowiska.

4) Moduł 4: Społeczność lokalna

W module tym dowiedzą sie Państwo o
• tym, jak uwrażliwić pracowników na środowisko lokalne oraz dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe;
• sposobach promowania lokalnego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego;
• sposobach znalezienia kompromisu pomiędzy względami ekonomicznymi a względami ochrony środowiska naturalnego i kulturowego;
• sposobach odpowiedzialnego korzystania z miejscowych zasobów;
• tym, jak lepiej/bliżej współpracować z lokalnymi partnerami i produktami;
• zatrudnianiu lokalnych pracowników;
• wspieraniu inicjatyw lokalnych i kulturowych;
• źródłach informacji (na poziomie regionalnym/krajowym) o programach mentoringu i praktyk (np. system dualny);
• marketingu zaangażowanym społecznie.

Na końcu każdego modułu znajdują się testy samooceny, które pozwalają sprawdzić, czego się nauczyliśmy z poszczególnych części.

Poza tym, podręcznik uzupełnia interaktywne narzędzie, tzw. “Przewodnik menedżera dla zrównoważonego zarządzania biznesem”. Ten wirtualny przewodnik doskonale ilustruje przykłady dobrych praktyk CSR stosowanych w hotelach/restauracjach oraz w krótkich filmikach pokazuje umiejętności i kompetencje, jakie powinni posiadać pracownicy hoteli i restauracji. Jest on dostępny bezpłatnie na www.responsalliance.eu. Zachęcamy do wypróbowania tego narzędzia!